Uzupełnij tabelę wpisz nazwy skał z ramki w odpowiednie kolumny
Źródło: Tomorrow Sp. Polecenie 1. Korzystając z informacji zawartych w powyższym schemacie, odpowiedz na pytania: Które skały magmowe powstają szybciej — głębinowe czy wylewne? Czym różni się piasek od piaskowca? Ważniejsze skamieniałości w dziejach Ziemi. Polecenie 2. Przekrój terenu pokazujący ogólne ułożenie warstw skalnych od najmłodszych najjaśniejszych na górze po najstarsze najciemniejsze na dole.
Wskazane odchylenia od tego stanu w postaci fałdów w tym fałdu obalonegouskoków, nasunięć itp. Na górze jaśniejsze kolory, a na dole ciemniejsze; po bokach trochę płaskiego terenu z płaskimi warstwami skał. Skały zalegają pod ziemią najczęściej jako warstwy, które mogą być różnie uformowane.
Polecenie 3. Na mapie kolorami zaznaczono rodzaje skał i ich wiek. Większą część obszaru Polski pokrywa kolor żółty, który obrazuje występowanie najmłodszych skał ery kenozoiku — iłów, mułków, żwirów, węgli brunatnych, łupków ilastychmułowców i piaskowców, andezytów i cieszynitów. Na południu oznaczono kolor niebieski i zielony obrazujący występowanie wapieni, dolomitów, margli i piaskowców z ery mezozoiku.
Uzupełnij tabelę Wpisz poniższe typy skał w odpowiednich nagłówkach tabeli
Najstarsze skały pochodzące z ery prekambryjskiej i paleozoicznej występują w rejonie Sudetów. Czerwonymi kropkami zaznaczono miasta wojewódzkie. Opisano rzeki. Dookoła mapy w białej ramce opisano współrzędne geograficzne co jeden stopień. Po lewej stronie mapy w legendzie umieszczono w pionie dwanaście kolorowych prostokątów, które opisano nazwami skał.
Wydzielono pięć er i czternaście okresów. Polecenie 4. Polecenie 5. Polecenie 6. Podaj przykłady z okolic twojego miejsca zamieszkania: wykorzystania przez człowieka znajomości budowy geologicznej terenu; związków i zależności między rodzajem skał a innymi składnikami środowiska przyrodniczego.
Ilustracja przedstawia mapę Europy. Ilustracja przedstawia mapę Polski. Na mapie kolorami zaznaczono główne jednostki tektoniczne, a liniami — uskoki i nasunięcia.
Jednostki tektoniczne układają się pasami przebiegającymi z północnego wschodu na południowy zachód. Wyjątkiem są Karpaty i Zapadlisko Przedkarpackie, które przebiegają równoleżnikowo. Największą część obszaru Polski pokrywa kolor czerwony — platforma prekambryjska na północnym wschodzie. Dalej jest platforma zachodnioeuropejska, blok przedsudecki i Sudety.
Na mapie opisano nazwy głównych jednostek tektonicznych i drugorzędnych jednostek w obrębie platformy wschodnioeuropejskiej obniżenia i wyniesienia. Czerwonymi kropkami zaznaczono miasta wojewódzkie i opisano je. Opisano nazwy państw sąsiadujących. Po lewej stronie mapy w legendzie umieszczono w pionie dwanaście kolorowych prostokątów, które opisano nazwami głównych jednostek tektonicznych.
Polecenie 7. Polecenie 8. Po obejrzeniu filmu odpowiedz na następujące pytania: Jaki klimat najczęściej panował na obszarze Polski w dawnych erach? Który okres był najzimniejszy? Na każdej opisana jedna era, podział na okresy, charakterystyczne skały lub złoża oraz formacje powstałe w tamtym czasie.
Polecenie 9.
Geologiczna przeszłość Polski - Zintegrowana Platforma Edukacyjna
Źródło: epodreczniki. Na ilustracji kolorowa tabela z podziałem na ery, okresy i epoki. W ostatniej kolumnie najważniejsze wydarzenia z geologicznej przeszłości Polski. Praca domowa. Polecenie Ćwiczenie 1. Przenieś do odpowiedniej kategorii następujące nazwy skał. Ćwiczenie 2.
RtXeFfl0nb9IE 1 zadanie interaktywne. Połącz w pary nazwy skał luźnych z nazwami powstających z nich skał zwięzłych. Ćwiczenie 3. R11oAuGj7LpkI 1 zadanie interaktywne. Uporządkuj nazwy er w kolejności od najmłodszej do najstarszej. Ćwiczenie 4. R18BbuubiGJbX 1 zadanie interaktywne. Ćwiczenie 5. W której sytuacji znajomość budowy geologicznej NIE będzie przydatna?
Jednym z mechanizmów działania parathormonu jest stymulacja syntezy aktywnej formy witaminy D 1, dihydroksycholekalcyferolu zachodzącej w nerkach. W niektórych chorobach nerek ich wrażliwość na parathormon jest znacznie ograniczona. Poniżej przedstawiono uproszczony schemat działania parathormonu i jego wpływu na gospodarkę wapniową organizmu.
Na podstawie tekstu wprowadzającego do zadania oraz powyższego schematu wyjaśnij, dlaczego choroba nerek prowadząca do ich niewrażliwości na parathormon może prowadzić do osłabienia wytrzymałości mechanicznej kości. W odpowiedzi uwzględnij znaczenie wapnia dla kości. Podkreśl, spośród niżej wymienionych, nazwy dwóch substancji, które są obecne w moczu pierwotnym prawidłowo funkcjonującej nerki zdrowego człowieka, w stężeniu zbliżonym do stężenia w osoczu, jednak ich zawartość w moczu ostatecznym jest znikoma.
Podaj nazwę procesu odpowiedzialnego za redukcję zawartości tych substancji w moczu ostatecznym. Celiakia inaczej choroba trzewna to choroba przewlekła o podłożu autoimmunologicznym. Występuje u osób predysponowanych genetycznie, u których spożycie glutenu indukuje wytwarzanie przeciwciał np.
Na skutek autoimmunologicznej reakcji zapalnej dochodzi do zaniku kosmków błony śluzowej w jelicie cienkim.
Utrata tolerancji na gluten u osób predysponowanych może wystąpić w każdym wieku i może być związana z czynnikiem wyzwalającym takim jak infekcja jelitowa lub operacja. Kosmki jelitowe zwykle odnawiają się po zastosowaniu diety bezglutenowej. Określ, jaki jest główny wpływ opisywanych w powyższym tekście zmian strukturalnych, zachodzących w jelicie cienkim osób z aktywną celiakią, na funkcję jelita cienkiego.
Na podstawie opisu celiakii załączonego do zadania rozstrzygnij, czy odpowiedź układu immunologicznego stymulowana podaniem glutenu u osób chorych na celiakię ma charakter swoisty czy nieswoisty. Narządem oddechowym u większości ryb są skrzela osadzone na łukach skrzelowych. Osadzone na łukach skrzelowych listki skrzelowe posiadają dodatkowe wypustki zwiększające powierzchnię wymiany gazowej, określane mianem blaszek skrzelowych.
Poza powierzchnią wymiany gazowej na zwiększenie efektywności wymiany gazowej w skrzelach wpływa także mechanizm wymiany przeciwprądowej. Skrzela ryb promieniopłetwych pełnią również dodatkowe funkcje oprócz wymiany gazowej. Mogą one brać udział w usuwaniu produktów przemiany materii oraz w osmoregulacji.
Istotną rolę w osmoregulacji pełnią obecne w skrzelach komórki solne jonocyty. Komórki te odpowiedzialne są za aktywne pobieranie lub wydalanie soli, przy czym kierunek transportu zależny jest od środowiska życia ryby. Wyjaśnij na czym polega mechanizm przeciwprądowy wymiany gazowej w skrzelach u ryb oraz w jaki sposób wpływa on na zwiększenie efektywności wymiany gazowej.
Uzupełnij poniższą tabelę dotyczącą osmoregulacji u ryb promieniopłetwych.
Uzupełnij tabelę Wpisz poniższe typy skał w odpowiednich nagłówkach tabeli
Wykorzystaj sformułowania podane w nawiasach przy tytułach kolumn. Podkreśl, spośród wymienionych poniżej organelli komórkowych te, w które komórki solne powinny być szczególnie zasobne ze względu na swoją funkcję. W synapsach chemicznych przekazanie impulsu między neuronami lub między neuronem a efektorem zachodzi przy udziale neuroprzekaźnika.
W przypadku synaps nerwowo-mięśniowych neuroprzekaźnikiem tym jest acetylocholina. Po dostaniu się acetylocholiny do szczeliny synaptycznej jest ona szybko rozkładana przez enzym o nazwie cholinoesteraza. Niektóre związki, takie jak pestycydy fosforoorganiczne blokują działanie cholinoesterazy.
Przyczyną zgonu przy zatruciu tymi środkami bywa zwykle zaburzona funkcja mięśni oddechowych. Na podstawie powyższego tekstu określ, jaki efekt na układ mięśniowy ma działanie pestycydów fosforoorganicznych. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do mechanizmu działania synapsy nerwowo-mięśniowej. Anatomicznie mięśnie podzielić można ze względu na ich kształt na płaskie, wrzecionowate i okrężne.
Często występują one w parach, w których każdy z mięśni odpowiedzialny jest za ruch przeciwstawny do partnera. Mięśnie takie określamy mianem antagonistycznych. W zależności od wykonywanej czynności mięśnie antagonistyczne podzielić możemy na szereg rodzajów, np. Na poniższym schemacie przedstawiono budowę szkieletu kończyny górnej wraz z położeniem dwóch głównych mięśni ramienia.
Przedstaw znaczenie antagonizmu mięśni dwu- i trójgłowego ramienia dla funkcji stawu łokciowego. Wyjaśnij, dlaczego mięśnie szkieletowe człowieka posiadają przyczepy umiejscowione zazwyczaj na co najmniej dwóch różnych kościach, nie zaś w obrębie tej samej kości. W odpowiedzi uwzględnij funkcje mięśni szkieletowych.
U kobiet w okresie rozrodczym występują cykliczne zmiany w ich organizmach związane z działaniem układu rozrodczego. Kontrolowane są one głównie przez układ hormonalny. Na poniższej ilustracji przedstawiono wybrane zmiany zachodzące w cyklu menstruacyjnym kobiety. Podaj nazwę hormonu oznaczonego na schemacie literą "Z", którego poziom wzrasta dopiero w fazie lutealnej.
Określ, jakie zmiany hormon ten indukuje w błonie śluzowej macicy i jakie jest ich główne znaczenie w cyklu miesiączkowym. Podaj nazwę hormonu oznaczonego na schemacie literą "X". Weź pod uwagę, jego podwyższony poziom w fazie folikularnej oraz obniżony w fazie lutealnej. Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały informacje prawdziwe.
Podkreśl w każdym nawiasie właściwe określenie. Rozstrzygnij, czy wirus ten należy do retrowirusów.
Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do cyklu infekcyjnego przedstawionego na schemacie. Programowane rybosomalne przesunięcie ramki odczytu ang. Programmed Ribosomal Frameshifting jest ściśle kontrolowaną, zaprogramowaną strategią stosowaną przez niektóre wirusy do produkcji różnych białek kodowanych przez ten sam fragment nici materiału genetycznego.
W normalnych warunkach rybosomy funkcjonują tak, by utrzymać ramkę odczytu sekwencji mRNA poddawanej translacji. Jednak niektóre wirusowe mRNA zawierają specyficzne sekwencje nukleotydowe i elementy strukturalne, które powodują poślizg rybosomów, a następnie ponowne dostosowanie ramki odczytu.
W efekcie na podstawie translacji jednej nici mRNA powstają dwa różne białka - powstałe ze "standardowego" odczytu oraz odczytu po przesunięciu ramki odczytu. Programowane rybosomalne przesunięcie ramki odczytu wiąże się z odstępstwem od pewnych cech kodu genetycznego.
Zaznacz, która z poniższych cech kodu genetycznego nie jest zachowana w sytuacji programowanego rybosomalnego przesunięcia ramki odczytu przedstawionej na powyższym schemacie. Na podstawie tekstu załączonego do zadania oraz odnosząc się do ogólnej budowy wirusów wyjaśnij, dlaczego proces programowanego rybosomalnego przesunięcia ramki odczytu może być korzystny dla wirusów.
Niemiecki botanik, Karl Erich Correns, w r. Przeprowadził on badania wykorzystując rośliny o 3 rodzajach ubarwienia liści i pędów: zielonym, białym oraz pstrym posiadającym plamy zielone i białe. Podczas badań zauważył, że zapylając kwiat rośliny o jednym kolorze liści np.
Rośliny o ubarwieniu pstrokatym mogły wydawać nasiona, z których rozwijały się wszystkie 3 wersje kolorystyczne roślin w zmiennym stosunku, niezależnie od pochodzenia pyłku służącego do zapylenia. Dziś wiemy, że białe ubarwienie liści wynikało z mutacji DNA zawartego w chloroplastach tej rośliny.
Ziarna pyłku dziwaczka peruwiańskiego nie zawierają chloroplastów. Posługując się tekstem załączonym do zadania oraz własną wiedzą oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe. Wyjaśnij, dlaczego osobniki potomne dziwaczka peruwiańskiego zawsze miały ubarwienie liści odpowiadające ubarwieniu osobnika rodzicielskiego dostarczającego komórkę jajową, niezależnie od ubarwienia liści osobnika rodzicielskiego dostarczającego pyłek.
Chromosom X zawiera wiele genów niezbędnych dla organizmu niezależnie od płci. Aby skompensować różnice między samcami posiadającymi jeden chromosom X, a samicami posiadającymi dwa chromosomy X, jeden z chromosomów X samic ulega inaktywacji. Inaktywacja taka następuje losowo w komórkach organizmu na wczesnym etapie jego rozwoju.
U kotów jednym z widocznych objawów takiej inaktywacji może być szylkretowe ubarwienie sierści złożone z plam ubarwienia rudego i czarnego. Na chromosomie X kotów występują geny odpowiadające za ubarwienie: allel X B odpowiada za ubarwienie rude, natomiast allel X b za czarne. Podaj genotypy szylkretowej samicy i czarnego samca oraz stosunek występowania możliwych do uzyskania fenotypów ubarwienia sierści u potomstwa takiej pary.
Odpowiedź uzasadnij, zapisując stosowną krzyżówkę genetyczną szachownicę Punnetta. Posłuż się oznaczeniami alleli podanymi w tekście. Genotyp szylkretowej samicy: Genotyp czarnego samca:. U muszek owocowych na jednym z chromosomów zlokalizowano 4 geny. Na potrzeby niniejszego zadania oznaczono je literami A, B, C i D. Allel A pierwszego genu determinuje czerwoną barwę oczu, natomiast recesywny allel a odpowiada za ich barwę fioletową.
Allel B determinuje normalne, długie skrzydła, natomiast allel recesywny b określa krótkie, szczątkowe skrzydła. Określ, które z opisywanych czterech genów A, B, C i D leżą najbliżej siebie na chromosomie. Wymień kolejność występowania wspomnianych czterech genów na chromosomie. Kolejność ułożenia genów A, B, C i D na chromosomie:.
Wykonano krzyżówkę testową podwójnej heterozygoty o genotypie AB ab z podwójną homozygotą recesywną o genotypie ab ab. W zapisie ułamkowym genotypów uwzględniono sposób sprzężenia alleli na chromosomach. Podaj, jakie jest prawdopodobieństwo uzyskania w wyniku powyższej krzyżówki wśród osobników potomnych muszki o czerwonych oczach i szczątkowych skrzydłach.
Uzupełnij tabelę.wpisz nazwy skał z ramki w odpowiednie kolumny. Granit glina piasek wapień piaskowiec żwir - martynaXXLL Przyroda Szkoła podstawowa answer rozwiązane Uzupełnij tabelę.wpisz nazwy skał z ramki w odpowiednie kolumny. Granit glina piasek wapień piaskowiec żwir less.
Podczas II podziału mejotycznego komórki jajowej człowieka doszło do nieprawidłowości w rozchodzeniu chromosomów, polegającej na nierozdzieleniu się chromosomów 21 pary. Przyporządkuj terminom geograficznym odpowiednie definicje. Wykres przedstawia przepływy Wisły. Wykonaj polecenia a i b.
Na mapie numerami oznaczono wybrane rzeki Polski. Odpowiedź uzasadnij. Wpisz w każdą lukę na rysunku nazwy typów lasów wybrane z ramki. Na rysunku przedstawiono zasięgi pięter roślinnych w Tatrach. Na powstawanie gleby ma wpływ m. Uzupełnij schemat terminami z ramki. Mapa przedstawia rozmieszczenie wybranych gleb w Polsce. Wpisz w każdą lukę nazwę właściwego typu gleby.
Jego wybrzeża są różnorodne. Wpisz w każdą lukę na mapie odpowiednie informacje z ramki. Zasolenie Bałtyku jest niższe niż średnia wartość zasolenia we Wszechoceanie. Na podaną wartość zasolenia ma wpływ parowanie z powierzchni zbiornika. Większe zasolenie występuje w Zatoce Botnickiej niż w Zatoce Gdańskiej. Wody uchodzących rzek i opady atmosferyczne obniżają poziom zasolenia Bałtyku.
Wraz ze wzrostem głębokości zasolenie Bałtyku maleje. Obumieranie organizmów, opadanie na dno morza i ich rozkład. Wzrost stężenia substancji przyspieszających rozwój organizmów w Bałtyku. Nawożenie pól uprawnych w zlewisku Bałtyku nawozami azotowymi oraz fosforowymi. Wpisz w odpowiednie komórki tabeli wymienione w ramce odpady.
Polska jest krajem o największych zasobach wody pitnej w Europie. Wszystkie odpady w naszym kraju podlegają segregacji i recyklingowi. W r. Powstanie kwaśnych opadów. Obniżenie poziomu wód gruntowych. Degradacja naturalnych kompleksów leśnych. Zubożenie świata organicznego w rzekach. Pogorszenie jakości wód powierzchniowych.
Zmniejszenie wielkości opadów atmosferycznych. Deficyt wody pitnej na obszarach zurbanizowanych.
Rozpoznaj skały pokazane na zdjęciach i je podpisz
Babiogórski, 2. Białowieski, 3. Biebrzański, 4. Bieszczadzki, 5. Drawieński, 7. Gorczański, 8. Gór Stołowych, 9. Karkonoski, Magurski, Narwiański, Ojcowski, Poleski, Roztoczański,